Danagafalar, Köressan
Tekelioğlu Mehmet Ali ile Hafize Hanımın üç oğlu ve bir kızı oldu. Hüseyin, Cemile, Ahmet ve Halil… Tek kızları Cemile’yi, Habibe olarak bilip çağırdılar. Mihrioğlu İbrahim ile evlenen Habibe’nin çocuklarına ‘Hebbeler’ denilecektir… Bütün çocuklarının büyüğü olan Hüseyin de Bilallerin dedesidir…
Şimdi Tekelioğlu Mehmet Ali’nin ortanca oğlundayız. Büyük dede Tekelioğlu Ahmet adını taşıyan bu oğlunun doğum tarihi bilinmiyor; eşininkiyle yakın bir tarih olduğu düşünülecek olursa 1870 gibi bir yıl olur ki bu da onu kardeşlerin büyüğü yapar…
Mustafa kızı Ümmühan ile evlendi. Böylece Tingildeklerin büyük dedesi Mehmet Ali ile Tekelilerin dedesi Ahmet bacanak oldular… Yalnız bu Mustafa kızı Ümmühan Hanımın kimlerden olduğu çıkarılamadı…
Neticede Tekeli Ahmet’in dört oğlu ve bir kızı dünyaya geldi: Yaş sırasına göre isimleri Hasan, Şerife, Mustafa, Hüseyin ve Halil’dir… 20. Yüzyıl başlarında, 1904 yılında Tekeli Ahmet vefat etmişti. Eşi Ümmühan Hanım uzun yıllar daha yaşayacak ve 1939 yılında vefat edecektir…
Beş kardeşin içindeki tek kız Şerife 1897 yılında doğdu. Sakaların Hüseyin’e vardı… 1927 Yılında geçimsizlik sebebiyle boşandıkları belirtilmiş. Karardan anlaşıldığına göre iki kızı varmış ve onların bakımı için nafaka talebinde bulunmuş… Boşanma hadisesinden sonra Şerife Hanımın Afyon’a kocaya gittiği söyleniyor. Sakaların Hüseyin’den olan iki kızından biri Azime, Kelahmetlerin Kelömer eşi oldu. Ayşe ise İstanbullu bir beyle evlendi…
1902 Yılında doğan ve büyük dedesi Tekeli oğlu Hüseyin’in adını alan Hüseyin’in evlilik kaydı bulunmuyor. Erken yaşta vefat ettiği belirtildi. Geriye kalan üç oğlan ile Tekeliler incelemesine devam edelim…
1. Tekeli Hasan
Tekeli Ahmet’in büyük oğlu Hasan 1895 yılında doğdu. Devrimbeşlerin Godalömer kızı Ümmühan ile evlendi… Üç çocukları oldu; Zehra, Kezban ve İbrahim…
Üç çocuğu varken 1936 yılında Tekeli Hasan vefat etti. Eşi Ümmühan Hanım, bu üç çocuğu yanında tay olduğu halde Paşanın Hüseyin’e vardı… Çorcalıların kızı olarak üç çocuğunu da Çorcalılardan evlendirdi. Zehra Ganinin Mehmet eşi; Kezban da Büzükhalilin Avukathilmi eşi oldular…
Her ne kadar Paşaların İbrahim deseler de aslen Tekeli Hasan’ın oğlu olan İbrahim, Gıvık Dayısının kızı Dudu ile evlendi. Erken dönemde İzmir’e yerleşti. Bir oğlu ve üç kızı oldu. Kızlarından biri Hörkülenin Koreli oğlu Dursun Önkal eşidir… Oğluna babasının adı olan Hasan ismini koydu. Çerçilerin Arıkhalil kızı Azime ile evlenen Hasan Temel, Anıtkaya’da oturuyor…
Üç kızın anası Ümmühan Hanım 1980 yılında öldü. Tekeli/Paşanın İban 2009; eşi Dudu Hanım ise 2018 yılında vefat ettiler…
2. Tekeli Mustafa
Tekeli Ahmet’in 1898 yılında doğan ikinci oğluna Mustafa ismi verilmesi, annesi Ümmühan Hanım etkisiyledir. Hatırlanacağı üzere, Ümmühan Hanımın baba adı Mustafa idi…
Apdıramanlardan Abdurrahman kızı Şerife ile evlendi. Şerife Hanım; Kirpitçinin yeğeni, Curağın ise ablasıdır… Kendisine Yörükşerif denilmesinin sebebi, annesinin Türkmen kızı olması sebebiyledir…
İki kız ve iki oğulları oldu. Yaş sırasına göre isimleri; Hüseyin, Satı, Ümmühan ve Mustafa’dır… Büyük kızı Satı, Yahyaların Ahmet; küçük kızı Ümmühan da Omarcıkların Gırali eşi oldular…
Tekelinin Mustafa 1944 yılında, eşi Yörükşerif ise 1960 yılında vefat ettiler… Oğullarına bakacak olursak;
Gocagafa
Tekeli Mustafa’nın büyük oğlu Hüseyin 1927 yılında doğdu, ‘Gocagafa’ veya ‘Danagafa’ olarak lakaplandı. Yumrukların Çolak Ali kızı Emine ile evlendi. Bu evlilikle kalabalık bir ailenin temeli atılmış oldu; üçü oğlan altısı kız, dokuz çocukları oldu. Yaş sırasına göre isimleri; Ayşe, Atike, Ülfet, İdris, Ümmühan, Hasan, Fikret, Emine ve Mustafa’dır… Danagafanın askerliğinde emirerliğini yaptığı komutanının eşinin adı Ülfet imiş. Onun hatırasına bir kızının adı böyle…
Gocagafanın kızlar; Ayşe, Haliloğluların Mevlüt Kanat eşi; Atike, Delibıdığın Mustafa Soylu eşi; Ülfet, Keskinin Şuayip İdi eşi; Fikret, Turabilerin Süleyman Külte eşi oldu. Emine, Anıtkaya dışına gelin oldu; Ümmühan, küçükken vefat etti…
Büyük oğlu İdris, 1953 yılında doğdu. Erken dönemde İzmir’e yerleşti, orada Kösenin Veli kızı Ümmügülsüm ile evlendi. Şerife, Yeliz ve Kadir isimlerinde üç çocuğu oldu. Kızlar Anıtkaya dışından beylerle evlendiler. Oğlu Kadir de Anıtkaya dışından evlendi. Ece ve Ada adlı iki kızı ve İdris Ata adında bir oğlu var. Halen İzmir’e yerleşikler…
1955 Doğumlu ortanca oğlu Hasan ise İnazlı Emine Hanım ile evlendi. Onlar da İzmir’de ikamet ediyorlar; Hüseyin, Filiz ve Deniz isimlerinde iki kız ve bir oğlan da Hasan’da var… Üç çocuk da Anıtkaya dışından evlenmişler, Hüseyin’in Zeynep adında bir kızı var…
En küçük oğluna, babası Tekeli Mustafa’nın adını vermiş… Çanakkaleli bir hanımla evlenen Mustafa’nın Doğan adında bir oğlu var. İzmir’de oturuyorlar…
Tekelilerin Danagafa Hüseyin 2004 yılında, eşi Emine Hanım ise 2010 yılında vefat ettiler…
Pangeci
Tekeli Mustafanın 1945 doğumlu küçük oğlunun adı da Mustafa idi. Lakabı ise ‘Pangeci Mısdık’tır, öyle demeyince bilinmez. Bu lakaba gerekçe olabilecek elle tutulur bir şey bulamadım. Define arama gibi bir tutkusunun olduğu, hatta bu yolda vefat ettiği söyleniyor. Pangeci lakabına bu bir sebep teşkil eder mi bilemiyorum…
Pangecimısdık Haydarın kızı Melahat ile evlendi ve İzmir’e yerleşti… Melahat Hanım, annesi tarafından da Tekelilerdendir… İki oğlu bir kızları oldu; Mustafa, Şerife ve Ersoy…
Büyük oğluna aynı ismi verince, dede-baba-torun üç kuşak Mustafa ismini taşıma gibi ilginç bir durum oluştu… Mustafa, henüz evlenmeden vefat etti… Şerife Anıtkaya dışından bir beyle evlendi. Ersoy ise Dendenin Şahin kızı Fatma ile evlendi… İzmir’de oturuyor… Pangecimısdık 2009 yılında vefat etti…
3. Tekeli Halil
Tekeli Ahmet’in en küçük oğlu Halil 1903 yılında doğdu. Cingenalilerden Fadime ile evlendi. Üç çocukları oldu, ikisi kız biri oğlan; Azime, İhsan ve Ümmühan isimlerini verdiler. 1946 Yılında İhsan gumdakteyken Tekeli Halil vefat etti… Her ne kadar böyle söylense de babaları öldüğünde gumdakta olan İhsan değil Ümmühan olmalıdır. Nitekim çocuk çok yaşamadı, babasından kısa bir süre sonra öldü…
Onun ölümüyle ilgili bana anlatılan olay ilginçtir… Örenler mevkiinde bir azat kesiyor ve sebepsiz vefat ediyor. Henüz 24 yaşındayken gelen bu ölüm, kesilen ağacın kutsallığına, ‘yatırlı’ olmasına yoruluyor… Güya azadın öyle olduğu bilindiği için defalarca ikaz edilmiş, ‘kesme’ diye uyarılmış; ama Halil dinlememiş…
Yeni Hasan
Fadime Hanım iki çocuğuyla dul kaldığı bu yıllarda Efted’den biri çıkıp geliyor. Adı Hasan… Evlerinde sürekli hor görülen, itilip kakılan ve dayak yiyen Hasan’ın canına tak ediyor ve kaçıp Eğret’e geliyor. Başka yere değil de Eğret’e gelmesinin de elbet bir sebebi var… Annesi Şalsız Nine olarak bilinen Fadime Hanım Karacahmetli idi; ama onun da anası Mihrilerin kızıydı ve Eğret’ten Karacahmet’e gelin gitmişti. Yani Hasan’ın ninesi (anneannesi) Eğretli’ydi, başı sıkışınca çareyi Eğret’e kaçmakta buldu…
Hasan’ın ninesi Mihrioğlulardandı… Onların Tekelilerle bağlantısını hatırlayalım… Ve Mihrioğlularla Cingenaliler de dipte emmi çocuğu oluyorlarar… Cingenalilerin kızı Fadime Hanım, Tekeli Halil’den dul kalmış… Bu durumda Efted’den kaçıp gelmiş Hasan, iç güveyisi olarak Fadime Hanım’a giriyor; böylece kimsesiz olarak geldiği Eğret’te kimsesi oluyor…
Hasan, Fadime Hanım ile evlenince ona ‘Yenihasan’ dediler ve ölene kadar öyle bilindi… Bunun sebebi dipteki Tekelioğlu Hasan Dede ile alakalı olabilir… Çocukları olmadı, Fadime Hanımın çocuklarını kendi çocuğu belledi. Kasaplık yapardı, Halil Temel’in ‘Gasaphalil’ lakabı alması, onun yanında yetişmesindendir… Yenihasan 1988 yılında vefat etti…
Gasap Halil
Tekeli Halil’in iki yetimine dönelim. Kızı Azime, Devrimbeşlerin Delibayram eşi oldu. Kütükte adı, Cingenali hatırası olsa gerek Ali diye kayıtlı olan İhsan’a gelince… Bakarken gözünü kısıyor diye ‘Köressan’ derlerdi… Kemiklerin Ayşe ile evlendi. Onların da bir kız ve bir oğulları oldu. Kızın adı Gülfem; Çolömerlerin Mehmet Salman eşi oldu…
Oğluna geleceğiz… Köressan, resmiyetteki adıyla Ali Temel 2013 yılında vefat etti… Oğluna, babası Tekeli Halil’in adını koydu. Kendisine dede bellediği Yenihasanın yanında büyüyen Halil, ondan kasaplığı öğrendi. Bu sebeple kendisinden her zaman ‘Gasaphalil’ diye söz edilir oldu.
Gasaphalil Yeşilömerlerin Hatice ile evlendi. Sabire adını verdikleri kızı, İnceömerin İrfan Aydın eşidir… Gasaphalil, Tekelilerin bu kolunun düzenli olarak Anıtkaya’da yaşayan tek temsilcisidir…
Eğret’e ilk gelen Tekelioğlu Ahmet’in tek erkek torunu Mehmet Ali… Mehmet Ali’nin büyük oğlu Hüseyin’den Bilallere gidildi… Ortanca oğlu Ahmet çocuklarından da Tekelilerin TEMEL kolu oluştuğunu gördük… 1934 Soyadı uygulamasında TEMEL soyismini aldıkları için öyle diyoruz…